حضرت امام حسن (ع)

حضرت امام حسن (ع)

۱ـ قالَ الإمامُ الْحَسَنُ الْمُجتبی – عَلَیْهِ السَّلام – : یَا ابْنَ آدْم! عَفِّ عَنِ مَحارِمِ اللّهِ تَکُنْ عابِداً، وَ ارْضِ بِما قَسَّمَ اللّهُ سُبْحانَهُ لَکَ تَکُنْ غَنِیّاً، وَ أحْسِنْ جَوارَ مَنْ جاوَرَکَ تَکُنْ مُسْلِماً، وَ صاحِبِ النّاسَ بِمِثْلِ ما تُحبُّ أنْ یُصاحِبُوکَ بِهِ تَکُنْ عَدْلاً.

(بحارالأنوار، ج ۷۸، ص ۱۱۲)

امام حسن مجتبی – علیه السلام – فرمود: ای فرزند آدم! نسبت به محرّمات الهی عفیف و پاکدامن باش تا عابد و بنده خدا باشی. راضی باش بر آنچه که خداوند سبحان برایت تقسیم و مقدّر نموده است، تا همیشه غنی و بی نیاز باشی. نسبت به همسایگان، دوستان و همنشینان خود نیکی و احسان نما تا مسلمان محسوب شوی. با افراد (مختلف) آنچنان بر خورد کن که انتظار داری دیگران همانگونه با تو بر خورد نمایند.

۲ـ قالَ الإمامُ الْحَسَنُ الْمُجتبی – عَلَیْهِ السَّلام – : وَ نَحْنُ رَیْحانَتا رَسُولِ اللّهِ، وَ سَیِّدا شَبابِ أهْلِ الْجَنّهِ، فَلَعَنَ اللّهُ مَنْ یَتَقَدَّمُ، اَوْ یُقَدِّمُ عَلَیْنا اَحَداً.

 (کلمه الإمامُ الْحَسَن – علیه السلام -، ص ۲۱۱)

امام حسن مجتبی – علیه السلام – به دنباله وصیّتش در حضور جمعی از أصحاب فرمود: و ما دو نفر ـ یعنی حضرت و برادرش امام حسین (علیهما السلام) ـ ریحانه رسول اللّه (صلی الله علیه وآله وسلم) و دو سرور جوانان اهل بهشت هستیم، پس خدا لعنت کند کسی را که بر ما پیشقدم شود یا دیگری را بر ما مقدّم دارد.

۳ـ قالَ الإمامُ الْحَسَنُ الْمُجتبی – عَلَیْهِ السَّلام – : وَ إنّ حُبَّنا لَیُساقِطُ الذُّنُوبَ مِنْ بَنی آدَم، کَما یُساقِطُ الرّیحُ الْوَرَقَ مِنَ الشَّجَرِ.

 (بحارالأنوار، ج ۴۴، ص ۲۳، ح ۷)

امام حسن مجتبی – علیه السلام – فرمود: همانا محبّت و دوستی با ما (اهل بیت رسول اللّه(صلی الله علیه وآله) سبب ریزش گناهان ـ از نامه اعمال ـ می شود، همان طوری که وزش باد، برگ درختان را می ریزد.

۴ـ قالَ الإمامُ الْحَسَنُ الْمُجتبی – عَلَیْهِ السَّلام – : لَقَدْ فارَقَکُمْ رَجُلٌ بِالاْمْسِ لَمْ یَسبِقْهُ الاْوَّلُونَ، وَ لا یُدْرِکُهُ أَلاْخِرُونَ.

(إحقاق الحقّ، ج ۱۱، ص ۱۸۳)

امام حسن مجتبی – علیه السلام – پس از شهادت پدرش امیرالمؤمنین علی – علیه السلام -، در جمع اصحاب فرمود: شخصی از میان شماها رفت که در گذشته مانند او نیامده است، و کسی در آینده نمی تواند هم تراز او قرار گیرد.

۵ـ قالَ الإمامُ الْحَسَنُ الْمُجتبی – عَلَیْهِ السَّلام – : مَنْ قَرَءَ الْقُرْآنَ کانَتْ لَهُ دَعْوَهٌ مُجابَهٌ، إمّا مُعَجَّلهٌ وَإمّا مُؤجَلَّهٌ.

(دعوات الرّاوندی، ص ۲۴، ح ۱۳)

امام حسن مجتبی – علیه السلام – فرمود: کسی که قرآن را ـ با دقّت ـ قرائت نماید، در پایان آن ـ اگر مصلحت باشد ـ دعایش سریع مستجاب خواهد شد ـ و اگر مصلحت نباشد ـ در آینده مستجاب می گردد.

۶ـ قالَ الإمامُ الْحَسَنُ الْمُجتبی – عَلَیْهِ السَّلام – : إنّ هذَا الْقُرْآنَ فیهِ مَصابیحُ النُّورِ وَشِفاءُ الصُّدُورِ.

(بحارالأنوار، ج ۷۵، ص ۱۱۱)

امام حسن مجتبی – علیه السلام – فرمود: همانا در این قرآن چراغ های هدایت به سوی نور و سعادت موجود است و این قرآن شفای دل ها و سینه ها است.

۷ـ قالَ الإمامُ الْحَسَنُ الْمُجتبی – عَلَیْهِ السَّلام – : مَنَ صَلّی، فَجَلَسَ فی مُصَلاّه إلی طُلُوعِ الشّمسِ کانَ لَهُ سَتْراً مِنَ النّارِ.

(تهذیب الأحکام، ج ۲، ص ۳۲۱، ح ۱۶۶)

امام حسن مجتبی – علیه السلام – فرمود: هر که نماز ـ صبح ـ را به خواند و در جایگاه خود بنشیند تا خورشید طلوع کند، برایش پوششی از آتش خواهد بود.

۸ـ قالَ الإمامُ الْحَسَنُ الْمُجتبی – عَلَیْهِ السَّلام – :إنَّ اللّهَ جَعَلَ شَهْرَ رَمَضانَ مِضْماراً لِخَلْقِهِ، فَیَسْتَبِقُونَ فیهِ بِطاعَتِهِ إِلی مَرْضاتِهِ، فَسَبَقَ قَوْمٌ فَفَازُوا، وَقَصَّرَ آخَرُونَ فَخابُوا.

(من لا یحضره الفقیه، ج ۱، ص ۵۱۱، ح ۱۴۷۹)

امام حسن مجتبی – علیه السلام – فرمود: خداوند متعال ماه رمضان را برای بندگان خود میدان مسابقه قرار داد. پس عدّه ای در آن ماه با اطاعت و عبادت به سعادت و خوشنودی الهی از یکدیگر سبقت خواهند گرفت و گروهی از روی بی توجّهی و سهل انگاری خسارت و ضرر می نمایند.

۹ـ قالَ الإمامُ الْحَسَنُ الْمُجتبی – عَلَیْهِ السَّلام – : مَنْ أدامَ الاْخْتِلافَ إلَی الْمَسْجِدِ أصابَ إحْدی ثَمان: آیَهً مُحْکَمَهً، أَخاً مُسْتَفاداً، وَعِلْماً مُسْتَطْرَفاً، وَرَحْمَهً مُنْتَظِرَهً، وَکَلِمَهً تَدُلُّهُ عَلَی الْهُدی، اَوْ تَرُدُّهُ عَنْ الرَّدی، وَتَرْکَ الذُّنُوبِ حَیاءً اَوْ خَشْیَهً.

 (تحف العقول، ص ۲۳۵)

امام حسن مجتبی – علیه السلام – فرمود: هرکس جایگاه ـ عبادات ـ خود را در مسجد قرار دهد یکی از هشت فایده شاملش می گردد: برهان ونشانه ای ـ برای معرفت ـ، دوست و برادری سودمند، دانش واطلاعاتی جامع، رحمت و محبّت عمومی، سخن و مطلبی که او را هدایت گر باشد، ـ توفیق إجباری ـ در ترک گناه به جهت شرم از مردم و یا به جهت ترس از عقاب.

۱۰ـ قالَ الإمامُ الْحَسَنُ الْمُجتبی – عَلَیْهِ السَّلام – : مَنْ أکْثَرَ مُجالِسَه الْعُلَماءِ أطْلَقَ عِقالَ لِسانِهِ، وَ فَتَقَ مَراتِقَ ذِهْنِهِ، وَ سَرَّ ما وَجَدَ مِنَ الزِّیادَهِ فی نَفْسِهِ، وَکانَتْ لَهُ وَلایَهٌ لِما یَعْلَمُ، وَ إفادَهٌ لِما تَعَلَّمَ.

 (إحقاق الحقّ، ج ۱۱، ص ۲۳۸)

امام حسن مجتبی – علیه السلام – فرمود: هر که با علماء بسیار مجالست نماید، سخنش و بیانش در بیان حقایق آزاد و روشن خواهد شد، و ذهن و اندیشه اش باز و توسعه می یابد و بر معلوماتش افزوده می گردد و به سادگی می تواند دیگران را هدایت نماید.

۱۱ـ قالَ الإمامُ الْحَسَنُ الْمُجتبی – عَلَیْهِ السَّلام – : تَعَلَّمُوا الْعِلْمَ، فَإنْ لَمْ تَسْتَطیعُوا حِفْظَهُ فَاکْتُبُوهُ وَ ضَعُوهُ فی بُیُوتِکُمْ.

(إحقاق الحقّ، ج ۱۱، ص ۲۳۵)

امام حسن مجتبی – علیه السلام – فرمود: علم و دانش را ـ از هر طریقی ـ فرا گیرید، و چنانچه نتوانستید آنرا در حافظه خود نگه دارید، ثبت کنید و بنویسید و در منازل خود در جای مطمئن قرار دهید.

۱۲ـ قالَ الإمامُ الْحَسَنُ الْمُجتبی – عَلَیْهِ السَّلام – : مَنْ عَرَفَ اللّهَ أحَبَّهُ، وَ مَنْ عَرَفَ الدُّنْیا زَهِدَ فیها.

(کلمه الإمام الحسن – علیه السلام -، ص ۱۴۰)

امام حسن مجتبی – علیه السلام – فرمود: هرکس خدا را بشناسد، (در عمل و گفتار) او را دوست دارد و کسی که دنیا را بشناسد آن را رها خواهد کرد.

۱۳ـ قالَ الإمامُ الْحَسَنُ الْمُجتبی – عَلَیْهِ السَّلام – : هَلاکُ الْمَرْءِ فی ثَلاث: اَلْکِبْرُ، وَالْحِرْصُ، وَالْحَسَدُ; فَالْکِبْرُ هَلاکُ الدّینِ،، وَبِهِ لُعِنَ إبْلیسُ. وَالْحِرْصُ عَدُوّ النَّفْسِ، وَبِهِ خَرَجَ آدَمُ مِنَ الْجَنَّهِ. وَالْحَسَدُ رائِدُ السُّوءِ، وَمِنْهُ قَتَلَ قابیلُ هابیلَ.

 (أعیان الشّیعه، ج ۱، ص ۵۷۷)

امام حسن مجتبی – علیه السلام – فرمود: هلاکت و نابودی دین و ایمان هر شخص در سه چیز است: تکبّر، حرص، حسد. تکبّر سبب نابودی دین و ایمان شخص می باشد و به وسیله تکبّر شیطان ـ با آن همه عبادت ملعون گردید. حرص و طمع دشمن شخصیّت انسان است، همان طوری که حضرت آدم – علیه السلام – به وسیله آن از بهشت خارج شد. حسد سبب همه خلاف ها و زشتی ها است و به همان جهت قابیل برادر خود هابیل را به قتل رساند.

۱۴ـ قالَ الإمامُ الْحَسَنُ الْمُجتبی – عَلَیْهِ السَّلام – : بَیْنَ الْحَقِّ وَالْباطِلِ أرْبَعُ أصابِع، ما رَأَیْتَ بَعَیْنِکَ فَهُوَ الْحَقُّ وَقَدْ تَسْمَعُ بِأُذُنَیْکَ باطِلاً کَثیراً.

 (بحارالأنوار، ج ۱۰، ص ۱۳۰، ح ۱)

امام حسن مجتبی – علیه السلام – فرمود: بین حقّ و باطل چهار انگشت فاصله است، آنچه که را با چشم خود ببینی حقّ است; و آنچه را شنیدی یا آن که برایت نقل کنند چه بسا باطل باشد.

۱۵ـ قالَ الإمامُ الْحَسَنُ الْمُجتبی – عَلَیْهِ السَّلام – : ألْعارُ أهْوَنُ مِنَ النّارِ.

 (بحارالأنوار، ج ۷۵، ص ۱۰۵، ح ۴)

امام حسن مجتبی – علیه السلام – فرمود: سرزنش و ننگ شمردن مردم انسان را، آسان تر است از معصیت و گناهی که موجب آتش جهنّم شود.

۱۶ـ قالَ الإمامُ الْحَسَنُ الْمُجتبی – عَلَیْهِ السَّلام – : إذا لَقی أحَدُکُمْ أخاهُ فَلْیُقَبِّلْ مَوْضِعَ النُّورِ مِنْ جَبْهَتِهِ.

 (بحارالأنوار، ج ۷۵، ص ۱۰۵، ح ۴)

امام حسن مجتبی – علیه السلام – فرمود: وقتی انسان برادر مؤمن ـ و دوست ـ خود را ملاقات نمود، باید پیشانی و سجده گاه او را ببوسد.

۱۷ـ قالَ الإمامُ الْحَسَنُ الْمُجتبی – عَلَیْهِ السَّلام – : إنَّ اللّهَ لَمْ یَخْلُقْکُمْ عَبَثاً، وَلَیْسَ بِتارِکِکُمْ سُدًی، کَتَبَ آجالَکُمْ، وَقَسَّمَ بَیْنَکُمْ مَعائِشَکُمْ، لِیَعْرِفَ کُلُّ ذی لُبٍّ مَنْزِلَتَهُ، وأنَّ ماقَدَرَ لَهُ أصابَهُ، وَما صُرِفَ عَنْهُ فَلَنْ یُصیبَهُ.

 (بحار الأنوار، ج ۷۵، ص ۱۱۰، ح ۵)

امام حسن مجتبی – علیه السلام – فرمود: خداوند شما انسان ها را بیهوده و بدون غرض نیافریده و شما را آزاد، رها نکرده است. لحظات آخر عمر هر یک معیّن و ثبت می باشد، نیازمندی ها و روزی هرکس سهمیّه بندی و تقسیم شده است تا آن که موقعیّت و منزلت شعور و درک اشخاص شناخته گردد.

۱۸ـ قالَ – علیه السلام – لِبَعْضِ وُلْدِهِ: یا بُنَیَّ! لا تُواخِ أحَداً حَتّی تَعْرِفَ مَوارِدَهُ وَ مَصادِرَهُ، فَإذَا اسْتَنْبَطْتَ الْخِبْرَهَ، وَ رَضیتَ الْعِشْرَهَ، فَآخِهِ عَلی إقالَهِ الْعَثْرَهِ، وَ الْمُواساهِ فی الْعُسْرَهِ.

 (بحار الأنوار، ج ۷۵، ص ۱۰۵، ح ۳)

امام حسن مجتبی – علیه السلام – به بعضی از فرزندانش فرمود: ای پسرم! با کسی دوستی و برادری بر قرار نکن مگر آن که او را از هر جهت بشناسی و مورد اطمینان باشد، پس هنگامی که چنین فردی را یافتی در همه امور با او باش.

۱۹ـ سُئِلَ – علیه السلام – : عَنِ الْبُخْلِ؟ فَقالَ: هُوَ أنْ یَری الرَّجُلُ ما أنْفَقَهُ تَلَفاً، وَما أمْسَکَهُ شَرَفاً.

 (أعیان الشّیعه، ج ۱، ص ۵۷۷)

از حضرت پیرامون بُخل سؤال شد؟ در جواب فرمود: معنای آن چنین است که انسان آنچه را به دیگری کمک و انفاق کند فکر نماید که از دست داده و تلف شده است و آنچه را ذخیره کرده و نگه داشته است خیال کند برایش باقی می ماند و موجب شخصیّت و شرافت او خواهد بود.

۲۰ـ قالَ الإمامُ الْحَسَنُ الْمُجتبی – عَلَیْهِ السَّلام – : تَرْکُ الزِّنا، وَکَنْسُ الْفِناء، وَغَسْلُ الاْناء مَجْلَبَهٌ لِلْغِناء:

 (کلمه الإمام حسن – علیه السلام -، ص ۲۱۲)

امام حسن مجتبی – علیه السلام – فرمود: انجام ندادن زنا، جاروب و نظافت کردن راهرو و درب منزل، و شستن ظروف سبب رفاه و بی نیازی می گردد.

۲۱ـ قالَ الإمامُ الْحَسَنُ الْمُجتبی – عَلَیْهِ السَّلام – :السِّیاسَهُ أنْ تَرْعی حُقُوقَ اللّهِ، وَحُقُوقَ الاْحْیاءِ، وَحُقُوقَ الاْمْواتِ.

(بحارالأنوار، ج ۷۳، ص ۳۱۸، ح ۶)

امام حسن مجتبی – علیه السلام – فرمود: ـ مفهوم و معنای ـ سیاست آن است که حقوق خداوند و حقوق موجودات زنده و حقوق مردگان را رعایت کنی.

۲۲ـ قالَ الإمامُ الْحَسَنُ الْمُجتبی – عَلَیْهِ السَّلام – : ما تَشاوَرَ قَوْمٌ إلاّ هُدُوا إلی رُشْدِهِمْ.

 

(بحارالأنوار، ج ۷۵، ص ۱۰۵، ح ۴)

امام حسن مجتبی – علیه السلام – فرمود: هیچ گروهی در کارهای ـ اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و … ـ با یکدیگر مشورت نکرده اند مگر آن که به رشد فکری و عملی و … رسیده اند.

۲۳ـ قالَ الإمامُ الْحَسَنُ الْمُجتبی – عَلَیْهِ السَّلام – : اَلْخَیْرُ الَذّی لا شَرَّفیهِ: ألشُّکْرُ مَعَ النِّعْمَهِ، وَالصّبْرُ عَلَی النّازِلَهِ.

 (بحارالأنوار، ج ۷۵، ص ۱۰۵، ح ۴)

امام حسن مجتبی – علیه السلام – فرمود: آن خوبی که شرّ و آفتی در آن نباشد شکر در مقابل نعمت ها و صبر و شکیبائی در برابر سختی ها است.

۲۴ـ قالَ الإمامُ الْحَسَنُ الْمُجتبی – عَلَیْهِ السَّلام – : یَابْنَ آدَم! لَمْ تَزَلْ فی هَدْمِ عُمْرِکَ مُنْذُ سَقَطْتَ مِنْ بَطْنِ اُمِّکَ، فَخُذْ مِمّا فی یَدَیْکَ لِما بَیْنَ یَدَیْکَ، فَإنَّ الْمُؤْمِنَ بَتَزَوَّدُ وَ الْکافِرُ یَتَمَتَّعُ.

 (بحارالأنوار، ج ۷۵، ص ۱۱۱، ح ۶)

امام حسن مجتبی – علیه السلام – فرمود: ای فرزند آدم از موقعی که به دنیا آمده ای، در حال گذراندن عمرت هستی، پس از آنچه داری برای آینده ات (قبر و قیامت) ذخیره نما، همانا که مؤمن در حال تهیّه زاد و توشه می باشد; ولیکن کافر در فکر لذّت و آسایش است.

۲۵ـ قالَ الإمامُ الْحَسَنُ الْمُجتبی – عَلَیْهِ السَّلام – : إنَّ مَنْ خَوَفَّکَ حَتّی تَبْلُغَ الاْمْنَ، خَیْرٌ مِمَّنْ یُؤْمِنْکَ حَتّی تَلْتَقِی الْخَوْفَ.

 (إحقاق الحقّ، ج ۱۱، ص ۲۴۲)

امام حسن مجتبی – علیه السلام – فرمود: همانا کسی تو را ـ در برابر عیب ها و کم بودها ـ هشدار دهد تا آگاه و بیدار شوی، بهتر است از آن کسی که فقط تو را تعریف و تمجید کند تا بر عیب هایت افزوده گردد.

۲۶ـ قالَ الإمامُ الْحَسَنُ الْمُجتبی – عَلَیْهِ السَّلام – : القَریبُ مَنْ قَرَّبَتْهُ الْمَوَدَّهُ وَإنْ بَعُدَ نَسَبُهُ، وَالْبَعیدُ مَنْ باعَدَتْهُ الْمَوَدَّهُ وَإنْ قَرُبُ نَسَبُهُ.

 (بحارالأنوار، ج ۷۵، ص ۱۰۶، ح ۴)

امام حسن مجتبی – علیه السلام – فرمود: بهترین دوست نزدیک به انسان، آن کسی است که در تمام حالات دلسوز و با محبّت باشد گرچه خویشاوندی نزدیکی هم نداشته باشد. و بیگانه ترین افراد کسی است که از محبّت و دلسوزی بیگانه باشد گرچه از نزدیک ترین خویشاوندان باشد.

۲۷ـ وَسُئِلَ عَنِ الْمُرُوَّهِ؟ فَقالَ – علیه السلام – : شُحُّ الرَّجُلِ عَلی دینِهِ، وَإصْلاحُهُ مالَهُ، وَقِیامُهُ بِالْحُقُوقِ.

(بحارالأنوار، ج ۷۳، ص ۳۱۲، ح ۳)

از امام حسن مجتبی – علیه السلام – پیرامون مُروّت و جوانمردی سؤال شد، حضرت فرمود: جوانمرد کسی است که در نگهداری دین و عمل به آن تلاش نماید، در اصلاح اموال و ثروت خود همّت گمارد، و در رعایت حقوق طبقات مختلف پا بر جا باشد.

۲۸ـ قالَ الإمامُ الْحَسَنُ الْمُجتبی – عَلَیْهِ السَّلام – : عَجِبْتُ لِمَنْ یُفَکِّرُ فی مَأکُولِهِ کَیْفَ لایُفَکِّرُ فی مَعْقُولِهِ، فَیَجْنِبُ بَطْنَهُ ما یُؤْذیهِ، وَیُوَدِّعُ صَدْرَهُ ما یُرْدیهِ.

 (بحارالأنوار، ج ۱، ص ۲۱۸، ح ۴۳)

امام حسن مجتبی – علیه السلام – فرمود: تعجّب می کنم از کسی که در فکر خوراک و تغذیه جسم و بدن هست ولی درباره تغذیه معنوی روحی خود نمی اندیشد، پس از غذاهای فاسد شده و خراب دوری می کند. و عقل و قلب و روح خود را کاری ندارد ـ هر چه و هر مطلب و برنامه ای به هر شکل و نوعی باشد استفاده می کند ـ.

۲۹ـ قالَ الإمامُ الْحَسَنُ الْمُجتبی – عَلَیْهِ السَّلام – : غَسْلُ الْیَدَیْنِ قَبْلَ الطَّعامِ یُنْفِی الْفَقْرَ، وَبَعْدَهُ یُنْفِی الْهَمَّ.

 (کلمه الإمام الحسن – علیه السلام -، ص ۴۶)

امام حسن مجتبی – علیه السلام – فرمود: شستن دست ها قبل از طعام فقر و تنگدستی را می زداید و بعد از آن ناراحتی ها و آفات را از بین می برد.

۳۰ـ قالَ الإمامُ الْحَسَنُ الْمُجتبی – عَلَیْهِ السَّلام – : حُسْنُ السُّؤالِ نِصْفُ الْعِلْمِ.

 (کلمه الإمام الحسن – علیه السلام -، ص ۱۲۹)

امام حسن مجتبی – علیه السلام – فرمود: کسی که عادت سؤال و حالت پرس و جو دارد مثل آن است که نصف علم ها را فرا گرفته باشد.

۳۱ـ قالَ الإمامُ الْحَسَنُ الْمُجتبی – عَلَیْهِ السَّلام – : إنّ الْحِلْمَ زینَهٌ، وَالْوَفاءَ مُرُوَّهٌ، وَالْعَجَلهَ سَفَهٌ.

 (کلمه الإمام الحسن – علیه السلام -، ص ۱۹۸)

امام حسن مجتبی – علیه السلام – فرمود: صبر و شکیبائی زینت شخص، وفای به عهد علامت جوانمردی، و عجله و شتابزدگی (در کارها بدون اندیشه) دلیل بی خردی می باشد.

۳۲ـ قالَ الإمامُ الْحَسَنُ الْمُجتبی – عَلَیْهِ السَّلام – : مَنِ اسْتَخَفَّ بِإخوانِهِ فَسَدَتْ مُرُوَّتُهُ.

 

(کلمه الإمام الحسن – علیه السلام -، ص ۲۰۹)

امام حسن مجتبی – علیه السلام – فرمود: کسی که دوستان و برادرانش را سبک شمارد و نسبت به آن ها بی اعتناء باشد، مروّت و جوانمردیش فاسد گشته است.

۳۳ـ قالَ الإمامُ الْحَسَنُ الْمُجتبی – عَلَیْهِ السَّلام – : إنّما یُجْزی الْعِبادُ یَوْمَ الْقِیامَهِ عَلی قَدْرِ عُقُولِهِمْ.

(کلمه الإمام الحسن – علیه السلام -، ص ۲۰۹)

امام حسن مجتبی – علیه السلام – فرمود: همانا در روز قیامت بندگان به مقدار عقل و درک و شعورشان مجازات می شوند.

۳۴ـ قالَ الإمامُ الْحَسَنُ الْمُجتبی – عَلَیْهِ السَّلام – : إنَّ الْقُرْآنَ فیهِ مَصابیحُ النُّورِ، وَ شِفاءُ الصُّدُورِ، فَیَجِلْ جالَ بَصَرُهُ، وَ لْیَلْجَمُ الصِّفّهَ قَلْبِهِ، فَإنَّ التَّفْکیرَ حَیاهُ الْقَلْبِ الْبَصیرِ، کَما یَمْشی الْمُسْتَنیرُ فی الظُّلُماتِ بِالنُّورِ.

 (بحارالأنوار، ج ۷۸، ص ۱۱۲)

امام حسن مجتبی – علیه السلام – فرمود: همانا در قرآن چراغ های روشنائی بخش; و شفا بخش دردها و گرفتاری های درونی وجود دارد، پس کسی که (خود را) با قرآن جلی دهد چشمانش قوی و روشن می گردد; وقلب و درون خویش را صفا خواهد داد، چون که تفکّر و اندیشه (در قرآن سبب) حیات قلبِ آگاه می باشد، همچنان که شخص روشن دل در تاریکی ها به وسیله نور چراغ حرکت می نماید و راه می رود.

۳۵ـ قالَ الإمامُ الْحَسَنُ الْمُجتبی – عَلَیْهِ السَّلام – : ألْمِزاحُ یَأْکُلُ الْهَیْبَهَ، وَ قَدْ أکْثَرَ مِنَ الْهَیْبَهِ الصّامِت

(کلمه الإمام الحسن – علیه السلام -، ص ۱۳۹)

امام حسن مجتبی – علیه السلام – فرمود: مزاح و شوخی ـ های زیاد و بیجا ـ شخصیّت و وقار انسان را از بین می برد، و چه بسا افراد ساکت دارای شخصیّت و وقار عظیمی می باشند.

۳۶ـ قالَ الإمامُ الْحَسَنُ الْمُجتبی – عَلَیْهِ السَّلام – : أللُؤْمُ أنْ لا تَشْکُرَ النِّعْمَهَ.

(کلمه الإمام الحسن – علیه السلام -، ص ۱۳۹)

امام حسن مجتبی – علیه السلام – فرمود: از علائم پستی شخص، شکر نکردن از ولی نعمت است.

۳۷ـ قالَ الإمامُ الْحَسَنُ الْمُجتبی – عَلَیْهِ السَّلام – : لَقَضاءُ حاجَهِ أخ لی فِی اللّهِ أحَبُّ مِنْ إعْتِکافِ شَهْر.

 (کلمه الإمام الحسن – علیه السلام -، ص ۱۳۹)

امام حسن مجتبی – علیه السلام – فرمود: هر آینه برآوردن حاجت و رفع مشکل دوست و برادرم، از یک ماه اعتکاف، در مسجد ـ و عبادت مستحبّی، نزد من ـ بهتر و محبوب تر است.

۳۸ـ قالَ الإمامُ الْحَسَنُ الْمُجتبی – عَلَیْهِ السَّلام – : إنَّ الدُّنْیا فی حَلالِها حِسابٌ، وَ فی حَرامِها عِقابٌ، وَفِی الشُّبَهاتِ عِتابٌ، فَأنْزِلِ الدُّنْیا بِمَنْزَلَهِ المیتَهِ، خُذْمِنْها مایَکْفیکَ.

 (کلمه الإمام الحسن – علیه السلام -، ص ۳۶)

امام حسن مجتبی – علیه السلام – فرمود: چیزهای دنیا اگر حلال باشد حساب و بررسی می شود و اگر از حرام به دست آید عذاب و عقاب دارد و اگر حلال و حرام آن معلوم نباشد سختی و ناراحتی خواهد داشت. پس باید دنیا (و موجوداتش) را همچون میته و مرداری بشناسی که به مقدار نیاز و اضطرار از آن استفاده کنی.

۳۹ـ قالَ الإمامُ الْحَسَنُ الْمُجتبی – عَلَیْهِ السَّلام – : وَ اعْمَلْ لِدُنْیاکَ کَأنَّکَ تَعیشُ أبَداً، وَ اعْمَلْ لاِخِرَتِکَ کَأنّکَ تَمُوتُ غدَاً.

 (کلمه الإمام الحسن – علیه السلام – ص ۳۷)

امام حسن مجتبی – علیه السلام – فرمود: در دنیا ـ از نظر اقتصاد و صرفه جوئی و … ـ چنان برنامه ریزی کن مثل آن که می خواهی همیشه دوام داشته باشی، و نسبت به آخرت به نوعی حرکت و کار کن مثل این که فردا خواهی مُرد.

۴۰ـ قالَ الإمامُ الْحَسَنُ الْمُجتبی – عَلَیْهِ السَّلام – : أکْیَسُ الْکَیِّسِ التُّقی، وَ أحْمَقُ الْحُمْقِ الْفُجُورَ، الْکَریمُ هُوَ التَّبَرُّعُ قَبْلَ السُّؤالِ.

 (إحقاق الحقّ، ج ۱۱، ص ۲۰)

امام حسن مجتبی – علیه السلام – فرمود: زیرک ترین و هوشیارترین افراد، شخص باتقوا و پرهیزکار می باشد; أحمق و نادان ترین افراد، کسی است که تبه کار و اهل معصیت باشد; گرامی ترین و باشخصیّت ترین افراد، آن کسی است که به نیازمندان پیش از اظهار نیازشان، کمک نماید.