مهدویت به چه معنا است
مهدویت از واژه مهدی گرفته شده و معنای اصطلاحی آن، اعتقاد به حضرت مهدی (عج) است، و باور به این که او فردی است از نسل پیامبر ـ صلی الله علیه و آله ـ که در آخر الزمان ظهور می کند و جهان را پر از عدل و داد می سازد آنچنان که از ظلم و جور پر شده بود.
این عقیده اختصاص به شیعه ندارد و همه فرقه های اسلامی، در آن مشترک هستند، ریشه آن نیز در قرآن و احادیث است و چنین نیست که توسط عده ای خاص، جعل و منتشر شده باشد. در قرآن، آیات فراوانی درباره آن مهر سپهر افروز وجوددارد، از جمله: انبیاء/۱۰۵؛ نور/۵۵؛ توبه /۳۳؛ قصص/۵. حجم انبوهی از روایات نیز به دست ما رسیده است که در آنها، پیامبر خاتم ـ صلی الله علیه و آله ـ از آن نور دیده اش سخن رانده است. این روایات در همان زمان حیات پیامبر، سینه به سینه نقل می شد و در گنجینهذهن مسلمانان جای می گرفت، اگرنگاهی به روایات نبوی بیفکنیم، خواهیم دید که پرسش کنندگان از اوصاف، ویژگیها و محاسن اخلاقی و کیفیت و علائم ظهور و سایر مسائل مربوط به آن موعود بشری می پرسیدند. این نکته، بیانگر آن است که اصل وجود منجی بشر، امری مسلم و قطعی بوده است.
تأکید ائمه اطهار نیز بر تقویت این باور می افزود تابدانجا که هر دو مذهب تشیع و تسنن با همه انشعاب هایشان، بر آن اتفاق نظر پیدا کردند.
شاهد بر این مسأله، پدیده مدعیان دروغین مهدویت است؛ شیادانی که از باور اصیل مردم، سوء استفاده کرده و خود را مهدی موعود، معرفی می کردند، اما از آنجا که صفات و ویژگی های حضرت مهدی(عج) حقیقی در روایات رسول اکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ و جانشینان گرامیش بیان شده بود، اغلب مردم به کذب ادعای آنان پی برده و از آنها بیزاری می جستند.
از آن طرف، برخی از افراد ساده دل یا منحرف، تعدای از معصومین یا افراد نامور را مهدی معرفی می کردند، (مثلاً عده ای، زید بن علی؛ فرقه کیسانیه، محمد حنفیه؛ فرقه ناووسیه، امام صادق ـ علیه السلام ـ؛ و فرقه واقفیه، امام کاظم ـ علیه السلام ـ را مهدی منتظر می دانستند؛ در حالی که این بزرگواران، هیچ گاه چنان ادعایی نداشتند.)
همه این مطالب نشان دهنده رسوخ اصل “مهدویت” در عمق جان مسلمانان است؛ اصلی که جامعه اسلامی را جامعه ای منتظر و پویا و امیدوار به آینده ای روشن، نگاه داشته است. آینده ای که امیدواریم دور نباشد.
منابع :
- ابراهیم امینی، دادگستر جهان، انتشارات شفق، قم، چاپ بیست و پنجم، ۱۳۸۱.