کانون امام مهدی ملکان
اگر اهداف حضرت بدون ظهور حاصل شود به خواندن دعای فرج نیازی است
اگر هدف از ظهور امام زمان (عج) اصلاح جامعه و… و مهیا ساختن زمینه برای رسیدن به خداست، اگر این اهداف بدون ظهور حاصل شوند آیا جایی برای خواندن دعای فرج می ماند و نیازی به وجود امام زمان (عج) هست یا خیر؟
یکی از ادله ضرورت وجود امام (لطف) است و لطف چیزی جز هر آنچه موجب تقرب عبد به سوی خدا و دوری او از معصیت الهی نمی باشد و این امر در (امامت) حاصل می شود. خداوند انسان را از روی فیض و رحمت خود آفرید و اراده او بر این تعلق گرفت که این نوع انسان به مدارج سعادت و کمالات نهایی خود برسد و این ممکن نیست مگر به واسطه وجود یک هادی و قائدی که او بشر را به صلاح و سعادت راهنمایی کند و با فرض اینکه دین محمدی خاتم ادیان است و پیامبر اکرم خاتم النبیین است لذا پس از او نوبت به امامت ائمه هدی می رسد.[۱] حال سؤال اینجاست که جامعه ای را فرض کنیم که همگی معصوم هستند و هیچ خطا و گناهی از افراد جامعه سر نمی زند آیا باز هم ضرورت وجود امام الزامی است؟ در پاسخ به این سؤال باید گفت ضرورت وجود امام در گرو خطاپذیری نوع بشر است و اگر اینچنین جامعه ای را فرض کنیم دیگر نیازی به امام نیست و لکن نوع بشر به گونه ای خلق شده که اینچنین جامعه ای ابداً محقق نمی شود. انسان ها به واسطه داشتن غرائز سرکش و مرزنشناس همیشه درصدد ارضاء امیال و مشتهیات درونی خود هستند. و برای اینکه به امیال درونی خود برسد غالباً از حد خود گذشته و به حقوق دیگران تجاوز می کند و این خود باعث می شود تا باب ظلم و تجاوز در جامعه بشری همیشه باز شود و چون این وضعیت آمیخته با سرشت آدمی است و اگر او به تربیت نفس و به اصلاح درون نپردازد همیشه جامعه گرفتار فساد و ظلم خواهد بود. لذاست که انسان اجتماعی همیشه نیازمند رهبری آسمانی است تا او را به سمت حق و حقیقت راهنمایی کند. از طرف دیگر انسان در زندگی فردی خود نیز نیازمند رهبری امامی معصوم می باشد چرا که هدف خلقت در این است که انسان با استعدادهایی که در وجود خود دارد به فعلیت برسد و کمالات انسانی را دارا شود و این در گرو هدایتهای معصومین امکان پذیر است.[۲] حال اگر همین پرسش مطرح شده را اختصاص بدهیم به مسئله غیبت و ظهور امام زمان (عج) جواب اینچنین خواهد بود فرض دست نایافتنی و هیچ وقت محقق نمی شود چرا که با وجود غرائز و امیال درونی از یک طرف و شیاطین جن و انس از طرف دیگر هیچ وقت انسان ها به طور عموم نمی توانند بدون نیاز به امام به یک صلاح و رستگاری برسند چون بنی نوع آدم همیشه گرفتار این وضعیت درون و وساوس شیطانی بوده است. به علاوه اینکه پیرامون وضعیت جوامع بشری در زمان غیبت روایات به خصوص داریم که به حدّ تواتر هم رسیده که همگی این معنی را افاده می کنند که اجتماعات بشری گرفتار فساد می شوند نیمی از جمله نشانه های قطعی ظهور امام زمان فساد بیش از حد جوامع بشری است که البته این خود معلول محرومیت بشریت از وجود امام ظاهر است. پس معلوم می شود وضعیت اجتماعات انسانی در آخر زمان به گونه ای خاص به سمت فساد و گمراهی پیش می رود به گونه ای که هیچ راهی برای متوقف کردن کامل آن و اصلاح کلی آن وجود ندارد الا ظهور انسان کاملی که مژده آن را تمام انبیاء و اولیاء به بشر داده اند.
پس نتیجه بحث این شد که وجود امام ضروری است به قاعده لطف و هیچ وقت بشر بی نیاز از امام نخواهد بود و تا موقعی که در سرشت انسان ها غرائز و امیال درونی وجود دارد و آنها دارای قوه اختیار هستند. بشر نیازمند به امامی معصوم که او را در مسیر حقیقت راهنمایی کند، خواهد بود. لذاست که با وضع موجود هیچگاه جامعه ای که به صلاح کامل برسد محقق نمی شود الا به ظهور آن منجی یگانه و اوست که با قدرت الهی تمام بشریت را با ظهور خود و انقلاب جهانی خود به فلاح و رستگاری سوق می دهد.
امام مهدی(عج)
اکثروا الدّعاء بتعجیل الفرج فانّ ذلک فرجکم
برای تعجیل در امر فرج بسیار دعا کنید که فرج شما نیز در همین است.
احتجاج، ج ۲، ص ۵۴۵.
برای مطالعه بیشتر به کتب ذیل مراجعه گردد:
- انیس الموحدین، ملا محمد مهدی نراقی.
- انسان کامل از دیدگاه نهج البلاغه، آیت الله حسن زاده آملی.
- ادب فنای مقربان، ج ۱، آیت الله جوادی آملی.
منابع:
[۱] . کشف المراد، علامه حلی، مؤسسه نشر اسلامی، چاپ ۹، سال ۱۴۲۲، ص ۴۹۲ ـ ۴۹۰ و قواعد المرام، میثم بحرانی، ص ۱۷۷ (مطبعه الصدر، چاپ دوم)، ۱۴۰۶.
[۲] . آموزش عقاید، آیت الله مصباح یزدی، ص ۳۰۳ ـ ۳۰۴ (شرکت چاپ و نشر بین الملل سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ پنجم، ۱۳۸۰).
