اعتقادات ادیان الهی دیگر به مهدی موعود(عج)
آیا ادیان دیگر چون مسیحیت و یهودی به ظهور مصلح آخرالزمان اعتقاد دارند؟آیا منظور آنها از مصلح آخرالزمان حضرت مهدی(عج) است؟
همه پیروان ادیان الهی و برخی از پیروان غیر ادیان الهی عقیده دارند که در یک عصر بحرانی جهان که فساد و ظلم بیداد میکند، نجات دهنده بزرگ و مصلح جهانی ظهور میکند و اوضاع آشفته جهان را اصلاح نموده و عدل را گسترش میدهد.(۱) گرچه در این که مصلح جهانی کیست، دارای چه ویژگیهایی است، نام او چیست و منسوب به کدام ملت و دین است، اختلاف نظر دارند.(۲) هر ملتی او را با لقب مخصوص و ویژگیهایی میشناخته و او را از خودشان میدانند. زرتشتیان او را ایرانی و از پیروان زرتشت میدانند.(۳) جهودان، از بنی اسرائیل و عیسویان او را مسیح موعود میخوانند .
در این جا به برخی از ادیان اشاره میشود که در آنها از مصلح جهانی سخن گفته شده است:
۱ – آیین زرتشت
در آیین زرتشت سه منجی به نامهای هوشیذر، هوشیذر ما و سوشیانس (نجات دهنده مرگ) از نسل زرتشت مطرح است. گویند:آنان پس از دیگری جهان را پر از عدل خواهند کرد. از جمله، مهمترین آنان، آخرین ایشان است که او را سوشیانس پیروز گر میخوانند(۴) که پس از ظهور، دین را به جهان رواج خواهد داد؛ فقر و تنگدستی را ریشه کن کرده و مردم جهان را هم فکر، هم گفتار و هم کردار میگرداند.(۵)
۲ – آیین هندی
در آیین هندو نیز از نجات دهنده و موعود، به نام “آواتا” سخن به میان آمده و در منابع هندوها در کتاب اوپانیشا مطرح شده است.(۶) مظهر ویشنو (مظهر دهم) که در انقضای کلی یا عصر آهن، سوار بر اسب سفید ظاهر میشود، درحالی که شمشیر برهنه درخشانی به صورت ستاره دنباله دار در دست دارد. شریران را تماماً هلاک میسازد و خلقت را از نو تجدید میکند و پاکی را رجعت خواهد داد. مظهر دهم در انقضای عالم ظهور خواهد کرد.(۷) در یکی از کتابهای دیگر هندوها آمده است:گردش دنیا به پادشاه عادلی در آخرالزمان تمام شود که پیشوای ملائکه و پریان و آدمیان باشد. حق همراه او است و آنچه در دریاها و کوهها پنهان شده باشد، همه را به دست میآورد. از آسمانها و زمین، آنچه باشد، خبر دهد و از او کسی بزرگتر به دنیا نیاید.(۸) در آیین بودایی که یکی از شاخههای کشین هندویی است، مسئله انتظار مطرح شده و شخصیت مورد انتظار بودای پنجم میباشد.(۹)
۳ – آیین یهود
در آیین یهود نیز از شخص موعود سخن گفته شده است. گر چه یهودیان در این که موعود کیست، اختلاف نظر دارند. چون یهودیان به حضرت مسیح ایمان نیاوردهاند، موعود آنان هنوز ظهور نکرده است. با این حساب انتظار در یهودیت کیفیت ویژه مییابد، ولی آنچه یهودیان بر آن اتفاق دارند، خروج شخص در آخر زمان است که کوکب افروز میباشد و روی زمین را به نور رب کریم روشن میگرداند… یهودیان به انتظار او زمان میگذارنند.(۱۰) موعود کسی است که به عدالت داوری کند و مظلومان زمین را به راستی حکم راند و گرگ با بره سکونت کرده و پلنگ با بزغاله خوابد… در تمام کوه مقدس، ضرر و فسادی دیده نشود؛ زیرا جهان از معرفت خداوند پر خواهد شد.(۱۱)
۴ – آیین مسیحیت
مسیحیان نیز در انتظار مصلح جهانی هستند و اگر چه باور دارند که او حضرت عیسی مسیح(ع) است که از آسمان نزول کرده و جهان را پر از عدل خواهد کرد.(۱۲) در انجیل مرقس آمده است:”پس بیدار باشید، زیرا نمیدانید در چه وقت صاحب خانه میآید، در شام، یا نیمه شب، یا بانگ خروس، یا صبح!مبادا ناگهان آمده، شما را خفته یابد!”.(۱۳)
۵ – آیین اسلام
همان طور که میدانید و اشاره کردهاید، یکی از مسایل بسیار مهمی که در اسلام نیز بدان پرداخته شده، مصلح جهانی است. ما شیعیان عقیده داریم که مصلح جهانی امام زمان(عج) است که در آیات (۱۴) و روایات(۱۵) بدو اشاره شده است.
امام زمان(عج) همان مهدی(ع) است که جهان را پر از عدل و داد میکند، همان گونه که پر از ظلم شده است.(۱۶) اعتقاد به مهدی(عج) از بدیهات تفکر شیعی است. اندیشمندان اهل سنت نیز باور دارند که جهان در انتظار حضرت مهدی(عج) است.
ابن ابی الحدید که از عالمان اهل سنت است میگوید:
“میان همه فرقههای مسلمان اتفاق قطعی است که عمر دنیا به پایان نمیرسد، مگر پس از ظهور مهدی(عج)”(۱۷)
از آنچه گذشت میتوان نتیجه گرفت که همه ادیان الهی و برخی ادیان غیر الهی درخصوص مصلح جهانی اتفاق نظر دارند؛ ولی نمیتوان قضاوت نمود که مقصود آنان از مصلح جهانی امام زمان(ع) میباشد که در اسلام بدو اشاره شده است. گرچه برخی از نشانهها و مشخصاتی که در سایر ادیان برای مصلح جهانی ذکر شده، درباره امام زمان(ع) نیز هم خوان است.(۱۸)
با توجه به این که بشارت به ظهور مصلح جهانی در ادیان الهی بیان شده و مسئله ظهور حضرت مهدی(عج) در ادیان الهی، پیش از تحریفشان وجود داشته، مصلح تمام ادیان الهی، مهدی موعود است و مقصود دینشان همین است، اما پیروان آنها در تطبیق و تعیین مصداق به خطا رفتهاند.
پینوشتها:
۱ – ابراهیم امینی، دادگستر جهان، ص ۷۶.
۲ – همان؛ فریده گل محمدی آرمان، رسالت جهانی حضرت مهدی، ص ۹۸ به بعد.
۳ – ابراهیم امینی، همان.
۴ – جاماسب نامه، ص ۱۲۱، به نقل از فریده گل محمدی، همان، ص ۹۹.
۵ – همان؛ ادیان و مهدویت، ص ۱۹.
۶ – کتاب اوپانیشاد، ص ۷۳۷.
۷ – معارف اسلامی در جهان معاصر، ص ۲۴۵.
۸ – ادیان و مهدویت، ص ۱۹.
۹ – رسالت جهانی مهدی(عج) ص ۱۰۳ – ۱۰۴.
۱۰ – ترجمه الملل و النحل، ج۱، ص ۳۱۲.
۱۱ – رسالت جهانی مهدی، ص ۱۰۶.
۱۲ – رسالت جهانی مهدی(عج)، ص ۱۰۹.
۱۳ – انجیل مرقس، با اقتباس از رسالت جهانی مهدی(ع) ص ۱۰۹.
۱۴ – قصص () آیه ۵.
۱۵ – بحارالانوار، ج۵۱، ص ۶۷ به بعد.
۱۶ – المهدی موعود، ج۲، ص ۷۲؛ کتاب الغیبه نعمانی، ص ۴۲۵.
۱۷ – منتخب الاثر، ص ۱۱ به بعد.
۱۸ – ابراهیم امینی، دادگستر جهان ۷۶ – ۷۷.